Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ankara’da basın kuruluşlarının temsilcileriyle bir ortaya geldi. Yumaklı, tarladan sofraya giden bütün süreçlerde girdi maliyetlerini düşürmek, verimlilik ve kaliteyi artırmak, tarımı dijitalleştirmek, idaresi sadeleştirmenin en değerli gündem hususları olduğunu söyledi. Yumaklı, “Dinamiklerimize baktığımızda geniş üretim havzalarına sahip bir coğrafyadayız biz. Bitkisel, hayvansal ve su eserleri üretimiyle, ormancılık faaliyetleri açısından büyük potansiyelimiz var. Birçok eserde kendimize kafiyiz, değerli bir kısmında da kâfi olma potansiyeline sahibiz. Coğrafik pozisyon ve mümkün pazarlara yakınlık açısından da yeniden stratejik bir pozisyona sahibiz. Tüm bu parametreler ışığında maksadımız üreticiyi güçlendirmek, tüketiciyi de korumak. Gayelerimizi 4 ana başlık altında topladık. Bunlardan birisi sürdürülebilirlik, oburu verimlilik, bir başka kayıtlılık ve son olarak da kalite” dedi.
‘ÜRETİMİN PLANLAMASINI MASA BAŞINDA ÇALIŞMADIK’
Yumaklı, üretimin planlanması konusunun gündemde olduğunu söyleyerek, “Halihazırda yasal alt yapısı oldu, bununla ilgili ikincil mevzuatlar yani üretim planlamasının hayata geçmesi için şu anda son süratle devam ediyoruz. Muhtaçlığımız, toprak durumumuz, su yapımız bütün bunları gözeterek bir üretim planlaması yapmamız gerekir. Arkadaşlarımızın da bütün çalışmaları bu istikamette. Ayrıyeten kontratlı üretim de yeniden üretim planlamasının ayrılmaz bir modülü. İkincil mevzuat düzenlemelerinin yanında bunların uygulanması için teknolojik alt yapıyla bilgi süreç alt yapısı çalışmalarımızı sürdürüyoruz. Ziraî üretimin planlanmasını çalışırken yalnızca kendimiz Ankara’da masa başında planlama yapmak üzere niyetimiz yoktu, planımız da yoktu. Birinci görüşler alındıktan itibaren kesimin tüm paydaşlarının katıldığı ve bütün vilayetleri kapsayan bir program başlattık. Şu anda bu tamamlandı” dedi.
‘EKİLMEYEN TARIM YERLERİ ÜRETİME KAZANDIRILACAK’
Yumaklı, öteki bir mevzunun ekilmeyen tarım yerlerinin üretime kazandırılması, iktisada kazandırılmasıyla ilgili olduğunu söyleyerek, “Herhangi bir tarım toprağının 2 yıl üst üste ekilmemesi sebebi ne olursa olsun bizim için kıymetli bir gösterge. Bununla ilgili arkadaşlar coğrafik bilgi sistemler de dahil olmak üzere bunların belgelenmesiyle ilgili süreçleri başlatmış oldu. 2 yılın sonunda ekilmeyen tarım toprağı var ise şayet biz mülkiyetten bağımsız olarak ve mülkiyet tarafına hiç dokunmaksızın evvel hangi lokasyondaysa o, sonra halkayı genişleterek şayet talipli çıkmazsa mümkün olduğu kadar o bölgenin de insanlarının ya da girişimcilerinin talebini oluşturmak üzere bu türlü bir kendilerine teklifte bulunacağız. O tarım yerinin ekilmesiyle ilgili kabul eden, orayı kiralayan şahıslar orayı ekecekler o tarım toprağından elde edilen kira da mülkiyetin sahibi kimse, kaç ortak varsa, 1-5 hiç fark etmez onların hesaplarına mülkiyetleri oranın da yatırılmış olacak” diye konuştu.
Bakan Yumaklı, Su Kanunu’nun hazırlanması çalışmalarının başladığını, Mera Kanunu ile ilgili de değişiklik hazırlıklarının başladığını belirtti.
‘DÜNYANIN EN BÜYÜK TARIMA DAYALI ORGANİZE SANAYİ BÖLGESİ GÖNEN’DE’
Yumaklı, verimlilikle alakalı Türkiye’de 100 lokasyonda jeotermal güce dayalı olmak üzere ihtisas organize sanayi bölgeleri kurulacağını belirterek, “Bugüne kadar 41 vilayette 39 tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesine Bakanlığımız tarafından hukukî kişilik kazandırıldı. Bunlardan 10’unda altyapı çalışmaları tamamlandı ve yatırımcıların hizmetine sunuldu. Sanıyorum çok kısa bir müddette, zira önemli bir yatırımcı talebi de var burada üretime başlanacak. Bu yıl hükmî kişilik kazanan bir projemiz Balıkesir Gönen’de 8 bin dekarlık alana kurulacak ve dünyanın en büyük Jeotermal Isıtmalı Tarıma Dayalı İhtisas Organize Sanayi Bölgesi olacak. Elbette projede jeotermalin yanı sıra yeniden ülkemizin büyük avantajlarından olan rüzgar-güneş ve biyokitle güçleri de olmak üzere kullanılacak. Bugüne kadar bu projeye 626 yatırımcı, 42 bin dekar alan için yatırım ve parsel talebinde bulundu” dedi.
‘BARAJDAN TARLAYA SU KAYIPLARI AZALTILACAK’
Yumaklı, barajdan tarlaya giden süreçte akıllı sulama yatırımları, çağdaş sulama sistemleri ile su kayıplarını azaltmayı hedeflediklerini belirtti. Yumaklı, “Tarlaya kadar olan süreç, hatta tarladan sonra sulama alanındaki süreçte su kaybımız var. Gelecek periyot bizlere bu hususta sahiden çok önemli önlemler almayı emrediyor. Su konusu önümüzdeki periyodun en kıymetli bahislerinden olacak. Ülkemiz, yılda kişi başına bin 313 metreküp kullanılabilir su ölçüsüyle su gerilimi altındaki ülkelerden. Su zengini de değiliz, su yoksulu de değiliz; fakat su gerilimi altındaki ülkelerden birisiyiz. 2030’da bunun bin 200 metreküpe gerileyeceğini kestirim ediyoruz. Yani bin 313 metreküp bin 200 metreküpe düşecek. Şayet bu 1000 metreküplerin altına düşerse kişi başına kullanım, işte o vakit su kıtlığıyla yüzleşmiş olacağız. Elbette ki şu anda bu türlü bir risk yok; lakin bu geleceğe dair perspektifi kesinlikle hepimizin bilmesi gerekir. Hasebiyle su kaynaklarımızı verimli kullanmak ismine Emine Erdoğan Hanımefendi’nin himayelerinde ‘Su Verimliliği Seferberliği Hareket Planı’nı hayata geçirdik. Bu uygulamaya kararlılıkla devam edeceğiz. Yalnızca bu kampanyanın başlangıcından sonra malumunuz zelzele olayı yaşadık, hasebiyle bir ölçü sekteye uğradı, artık tekrar kaldığımız yerden daha güçlü devam edeceğiz” tabirlerini kullandı.
‘TARIM SAYIMI YAPILMASI İÇİN ÇALIŞMA YÜRÜTÜYORUZ’
Yumaklı, istatistik işletme bilgisi, hayvan sayısı, arazi bilgisi üzere tüm dataların sayılması ve kayıt altına alınmasını içeren Tarım sayımı konusunda hazırlıkların tamamlandığını söyledi. Yumaklı, “TÜİK tarafından bunun sayım metodolojisi, bütçesi ve teknik sistemleri yürütülüyor, inşallah en kısa vakitte Hazine ve Maliye Bakanlığımızla bir protokolle kurumlar ortası misyon ve sorumlulukları belirleyerek çok uzunca bir müddettir yapılmamış tarım sayımını da gündeme getirmiş olacağız” dedi.
Yumaklı, Çiftçi Kayıt Sistemi’ne kayıtlılık oranının yüzde 65 olduğunu, kayıtlılık oranını yüzde 80’in üzerine çıkarmayı hedeflediklerini belirtti. Yumaklı, yapay zeka teknolojisiyle başta rekolte iddiaları olmak üzere, tarımın bütün ögelerinde teknolojiyi kullanmak dileğinde olduklarını kaydetti.
‘KENDİ KÜTÜPHANEMİZİ OLUŞTURUYORUZ’
Bakanlık olarak bilhassa zeytinyağı, bal, fındık ve tıbbi aromatik bitkiler başta olmak üzere Türkiye’nin coğrafik işaretli eserlerinin haritalandırılması, kütüphanelerinin oluşturulması ve tescil dokümanlarının alınmasına yönelik yeni adımlar atıldığını belirten Yumaklı, “Dünyada kabul görmüş en yeni teknolojilerden nükleer manyetik rezonans aygıtını laboratuvarlarımızda kullanmaya başladık. Artık sizin rastgele bir eserin kaliteli olup olmadığını ya da taklit olup olmadığını anlayabilmeniz için bunu karşılaştıracağınız bir gerçeğinin olması lazım, yani bu türlü bir kütüphanemizin olması lazım. Şu anda bu kütüphaneyi oluşturmaya başladık, yani çok süratli hareket ediyoruz, bir mühlet sonra artık çok netameli hususlarda yurt dışına gönderilerek, onların kütüphanelerini kullanarak yapılan bu karşılaştırmalar artık ülkemizde bizim kendi teknolojimizde yapılmaya başlanacak” dedi.
‘418 YANGINI İHA’LAR TESPİT ETTİ’
Yumaklı, bu yıl 8 Ağustos’a kadar meydana gelen bin 212 orman yangınının 418’inin İHA’lar tarafından birinci anda tespit edildiğini belirterek, “İlk anda ne demek, siz oraya genişlemeden-büyümeden müdahale ediyorsunuz, aslında onlar orman yangını olarak yansımıyor, fakat bizim kayıtlarımıza kesinlikle yansıyor. Uçak, helikopter ve tekrar İHA’lardan oluşan 134 hava aracımız var, başka kurumların rezerv araçları da bunlara dahil. 4 bin 800 kara aracımız var, 25 bin orman personelimiz var ve 118 bin gönüllüden, eğitim almış gönüllüden bahsediyorum, bir ordumuz var, bunlarla çabayı sürdürüyoruz orman yangınlarına karşı. Tekrar ormanlarla alakalı yapay zeka uygulamaları, dijital harita, elektronik etiketleme üzere teknolojik imkanlar pilottan genel uygulamaya geçti. Arkadaşlar da bununla ilgili bütün Türkiye’deki varlıklarımızı bu manada kayıt altına almaya devam ediyorlar” dedi.
Soruları da yanıtlayan Bakan Yumaklı, zeytinyağında rekolte düşüklüğü olmadığını belirterek, “Türkiye’de rekolte düşüklüğü yok, bilakis bu yıl beklentinin de üzerinde. Fakat elbette ki iklim değişikliklerinin tesirini an be an takip ediyoruz. Önümüzdeki yıl içinde rekoltede biz rastgele bir değişiklik beklemiyoruz” dedi.
‘FİYAT FARKINA KARŞI ESERLER TÜKETİLEN YERLERE YAKIN OLMALI’
Bakan Yumaklı, tarladan rafa oluşan fiyat farkına ait, “Gündelik tüketimde yeri olan işte domates üzere yahut öbür eserler üzere, sebze-meyve eserleri üzere bunların tüketilen yerlere yakınlığını sağlamamız gerekir, bu kadar net. Zira Antalya’dan İstanbul’a 900 kilometre, vakit, ısı vesaire, harcanan emek, öbür maliyetler bunu kaçınılmaz hale getiriyor. İkincisi, elbette ki girdi maliyetleriyle alakalı ögelerden en değerlisi, bitkisel üretim için konuşacak olursak; gübredir, mazottur ve öbür sulamayla ilgili hususlardır. Bunların hepsiyle tek tek ilgileniyoruz. Gübre ve mazot dayanağı diye bir dayanağımız var bizim. Gübre ve mazot dayanağını biz evvelki devirlerde nasıl yapıyorduk? Çiftçi eylül ayında diyelim üretime başladı, üretimini yaptı, bütün girdilerini alıyordu, tam hasada yakın bir devirde geçmişe ilişkin takviyeleri kendisine Şubat-Mart ayında ödeniyordu. Geçen sene biz bunu üretim devrinin önüne çektik. Girdi maliyetlerinin içerisinde değerli bir kısmı de finansman. Burada 10 liraya alacağı bir şeyi, şayet siz peşin parayla 10 liraya alacağı bir eseri dayanakları daha sonra alacağı için işte 12 liraya alacaksa, o ortadaki 2 lira ek bir maliyet olarak geliyor, hasebiyle biz bunu engellemeye çalıştık ve büyük oranda da başarılı oldu” diye konuştu.
‘ÇOK SÜRATLİ HAREKET EDİYORUZ’
Bakan Yumaklı, daha ucuz üretim ve kent tarımı ile ilgili de “Bizim ‘kent tarımı’ diye formülüze ettiğimiz bir konu, şayet mümkünse hani kentlerin durumuna nazaran o da kentlerin ne kadar yakınında olabilirse elbette o kadar âlâ; lakin büyükşehirlerin çeperlerinde olabilir lakin bu. Onun için de bilhassa tarıma dayalı ihtisas organize sanayi bölgesi bu açıdan çok kıymetli. Bir adedini Balıkesir Gönen’de dünyanın en büyüğü olacak, yani lokasyon olarak baktığınızda bütün büyük kentlere çok süratli bir biçimde orada üretilen eserlerin sevki kelam konusu olabilecek. Tarımdaki en büyük girdi maliyetlerinden bir adedinin güç olduğunu düşünürsek bilhassa bizim yalnızca turizm emelli kullandığımız jeotermal gücün tarımda güç oluşturmakta kullanılması bize çok önemli bir maliyet avantajı da sağlayacak. Çok süratli hareket ediyoruz, uzun vakit almayacaktır. Buralarda üretime başlandığında gerçekten fark edecek” dedi.
‘İSTANBUL’UN SUYU YÜZDE 64,8’DEN YÜZDE 36’YA DÜŞTÜ’
Bakan Yumaklı, barajlardaki doluluk oranlarına ait, “Aktif doluluk oranları Ankara için yüzde 37,8, İstanbul için yüzde 36, İzmir için yüzde 19.9. Bursa için geçen sene bugün yüzde 58, bu yıl bugün yüzde 80. Bilhassa Ankara-İstanbul çok konuşuluyor. Ankara geçen yıl yüzde 33,4, İstanbul geçen yıl yüzde 64,8, İzmir yüzde 24,5. Geçen yıl ile karşılaştırıldığında Ankara’nın çabucak hemen birebir olduğunu, lakin İstanbul’un yüzde 64,8’ten yüzde 36’ya düştüğünü görebiliyoruz. Biz burada işletmeyle alakalı bir sorun olduğunu düşünüyoruz. Vaktinde şayet İstanbul’daki barajlara gerekli transferler yapılmış olsaydı, şu anda bu doluluk oranları döneme çok daha yüksek oranlarda geçmiş olacaktı” dedi.
‘İLGİLİ BELEDİYENİN İHTİMAM GESTERMESİ GEREKİR’
Yumaklı, İstanbul’un kullandığı suyun yüzde 77’sini Melen kaynaklarından elde ettiğini söyleyerek, “Geri kalanını da öteki barajlardan. Münasebetiyle geçtiğimiz periyotta İstanbul’un gereksinimi olan suya farklı kaynaklardan katkı yapma konusunun olmadığını görüyoruz. Bir de iddiamız odur ki birtakım maliyetlerden kurtarmak için diyelim işletme nizamında olması gereken vakitte olması gereken suyun barajlara aktarılmaması sebebiyle İstanbul’daki barajlarda geçen yıla nazaran 64,8’den yüzde 36’ya düştüğünü görüyoruz. Büsbütün işletme konusu, burada ilgili belediyenin bu hususa itina göstermesi gerektiğini söyleyebilirim. Suyun en çok kullanıldığı periyoda hazırlık yapmanız gereken vakitte siz şayet barajlarınızı doldurmuş olsaydınız, bugün bu oranları daha yüksek görmüş olacaktık. O barajların içerisinden işte o kuraklık manzaralarına de gerek olmamış olacaktı. Bu büsbütün işletme olayıdır, onu söyleyeyim. Burada bizim iddiamız, güçle alakalı sarfiyatları kısma ismine vakit zaman bu regülatörlerden aktarılan suyunu durdurulduğu tarafında. Hem su tüketimi arttı, hem geçmiş yıllardan daha az yağış geldi, hem de çekilebilecek azamî bu regülatörlerden su çekilmediğinde ortaya bu imaj çıkıyor maalesef” değerlendirmesinde bulundu.